Informacja o działalności
Samorządowego Kolegium Odwoławczego
w Piotrkowie Trybunalskim
za okres od dnia 1 stycznia do 31 grudnia 2008 roku

CZĘŚĆ I
OGÓLNA INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI KOLEGIUM

1. Podstawa i zakres działania Kolegium

Podstawę prawną działania Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim (zwanego dalej: Kolegium lub SKO) stanowi ustawa z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 856 z późn. zm.) oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia wykonawcze.

Zgodnie z ww. ustawą samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości samorządu terytorialnego, właściwymi w szczególności do rozpatrywania odwołań od decyzji, zażaleń na postanowienia, żądań wznowienia postępowania lub stwierdzania nieważności decyzji, w trybie uregulowanym przepisami ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.), zwanej dalej Kpa, oraz ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zwanej dalej Op. Kolegium orzeka również w innych sprawach na zasadach określonych w odrębnych ustawach.

Obszar właściwości miejscowej Kolegium, zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 roku w sprawie obszarów właściwości miejscowej samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz. U. Nr 198, poz. 1925), obejmuje powiaty: bełchatowski, opoczyński, piotrkowski, radomszczański i tomaszowski, wraz z 52 gminami wchodzącymi w skład tych powiatów, oraz miasto na prawach powiatu - Piotrków Trybunalski.

Rozstrzygając sprawy indywidualne w składach trzyosobowych, Kolegium związane jest wyłącznie przepisami obowiązującego prawa.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze jest państwową jednostką budżetową.

2. Obsada kadrowa Kolegium

2.1. Na koniec 2008 r. Kolegium składało się z 17 członków: 8 etatowych i 9 pozaetatowych.

Liczba członków etatowych posiadających wykształcenie

wyższe prawnicze: 7 (w tym 6 osób posiadających jednocześnie magisterskie studia administracyjne)

wyższe administracyjne: 1

Liczba członków pozaetatowych posiadających wykształcenie

wyższe prawnicze: 3 (w tym 1 osoba posiadająca jednocześnie magisterskie studia administracyjne)

wyższe administracyjne: 4

wyższe inne: 2

Wśród członków Kolegium 2 osoby są radcami prawnymi.

2.2. W Biurze Kolegium zatrudnionych jest 9 pracowników, w tym: kierownik biura, główny księgowy, 6 inspektorów i 1 pracownik obsługi (sprzątaczka).
Wykształcenie wyższe posiada 5 pracowników Biura (kierownik biura, główny księgowy i 3 inspektorów).

3. Lokal i wyposażenie Kolegium

Siedziba Samorządowego Kolegium Odwoławczego znajduje się w centrum Piotrkowa Trybunalskiego przy ul. J. Słowackiego nr 19, blisko dworca PKP i PKS, co ma istotne znaczenie dla interesantów.

Lokal Kolegium mieści się w budynku komunalnym, zarządzanym przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego. W budynku tym mają również swoje siedziby: Straż Miejska oraz Referat Zarządzania Kryzysowego i Obrony Urzędu Miasta.

Mimo wielu starań warunki lokalowe Kolegium nadal są bardzo trudne. W małych pokojach biurowych pracuje po 2 etatowych członków oraz po 2 pracowników Biura, a stanowisko pracy głównej księgowej zostało zorganizowane w sali konferencyjnej. Nadal Kolegium nie posiada: pomieszczenia na kancelarię ogólną (dziennik podawczy), pokoju do przeglądania przez strony akt sprawy, biblioteki, pokoju do pracy pozaetatowych członków Kolegium oraz pokoju socjalnego dla pracowników.

Dotychczasowe prośby kierowane do Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego, dotyczące wynajmu dodatkowych pomieszczeń w budynku komunalnym, w którym mieści się siedziba Kolegium, nie przyniosły żadnego efektu. Natomiast przeniesienie siedziby Kolegium do innego budynku byłoby nieuzasadnione ze względu na znaczne nakłady poniesione przez Kolegium na remonty zajmowanych pomieszczeń.

Stan wyposażenia Kolegium w sprzęt biurowy i elektroniczny ocenić należy jako dobry. Jedynie sieć komputerowa wymaga rozbudowy i modernizacji.

CZĘŚĆ II
WPŁYW SPRAW

1. Liczba spraw ujętych w ewidencji ogółem w roku objętym informacją - 2.674
w tym spraw:

1.1. pozostałych w ewidencji z roku poprzedzającego okres informacji - 221

1.2. wpływ spraw w roku objętym informacją - 2.453

2. Rodzaje spraw, które wpłynęły w roku objętym informacją:

2.1. Liczba spraw administracyjnych (ogółem) - 2.089

Lp.	Określenie rodzaju sprawy	Liczba spraw
1.	objęte proceduralnie przepisami Ordynacji podatkowej	389
2.	działalność gospodarcza	3
3.	planowanie i zagospodarowanie przestrzenne	389
4.	pomoc społeczna, świadczenia rodzinne i zaliczka alimentacyjna, oświata (stypendia, pomoc materialna itd.), dodatki mieszkaniowe, sprawy socjalne	697
5.	gospodarka nieruchomościami (bez opłat za wieczyste użytkowanie) , przekształcanie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, prawo geodezyjne i kartograficzne	106
6.	ochrona środowiska, ochrona przyrody i ochrona zwierząt, odpady i utrzymanie porządku i czystości w gminach	231
7.	prawo wodne	7
8.	rolnictwo, leśnictwo, rybactwo śródlądowe, łowiectwo	36
9.	handel, sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych	18
10.	prawo o ruchu drogowym, drogi publiczne, transport drogowy	80
11.	prawo górnicze i geologiczne	3
12.	egzekucja administracyjna	12
13.	inne, pozostałe, w tym skargi i wnioski rozpatrywane w trybie Działu VIII Kpa	118

2.2. Sprawy podlegające rozpatrzeniu w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, dalej Ppsa -178

2.3. Liczba spraw z zakresu aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste - 186

CZĘŚĆ III
ZAŁATWIANIE SPRAW ADMINISTRACYJNYCH

1. Liczba spraw załatwionych ogółem w roku objętym informacją - 2.222

Lp.	Określenie rodzaju rozstrzygnięcia	Liczba spraw
1.	akty wydane przez SKO jako organ II instancji, w tym: akty wydane przez SKO w trybie art. 127 § 3 Kpa oraz jako organ II instancji zgodnie z art. 221 Ordynacji podatkowej - 22 - sposób rozstrzygnięcia patrz ⇒ tabela z pkt 1.1.	1.307
2.	akty wydane przez SKO jako organ I instancji - sposób rozstrzygnięcia patrz ⇒ tabela z pkt 1.2.	180
3.	postanowienia wydane przez SKO w wyniku rozpatrzenia zażaleń na bezczynność organu, w tym: uznające zażalenia za uzasadnione - 12	35
4.	akty wydane przez SKO po rozpatrzeniu w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z p.zm.)	184
5.	Pozostałe	516

1.1. Szczegółowe omówienie sposobu załatwienia sprawy przez SKO jako organ II instancji:

Lp.	Określenie rodzaju rozstrzygnięcia	Liczba spraw
1.	decyzje utrzymujące w mocy zaskarżone decyzje (art. 138 § 1 pkt 1 Kpa oraz art.233 § 1 pkt 1 Op)	460
2.	decyzje uchylające decyzje organu I instancji i orzekające co do istoty sprawy oraz uchylające decyzje organu I instancji i umarzające postępowanie (art. 138 § 1 pkt 2 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt 2a Op)	190
3.	decyzje uchylające decyzje organu I instancji i przekazujące sprawy do ponownego rozpatrzenia (art. 138 § 2 Kpa oraz art. 233 § 2 Op)	512
4.	decyzje umarzające postępowanie odwoławcze (art. 138 § 1 pkt 3 Kpa oraz art. 233 § 1 pkt 3 Op)	28
5.	pozostałe	117

1.2. Szczegółowe omówienie sposobu załatwienia sprawy przez SKO jako organ I instancji:

Lp.	Określenie rodzaju rozstrzygnięcia	Liczba spraw
1.	postanowienia o wznowieniu postępowania i wyznaczeniu organu właściwego do jego przeprowadzenia (art.150 § 2 Kpa oraz art. 244 § 2 Op)	0
2.	decyzje o odmowie wznowienia postępowania (art. 149 § 3 Kpa oraz art. 242 § 3 Op)	2
3.	decyzje o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie nieważności decyzji (art. 157 § 3 Kpa oraz art. 249 § 3 Op)	4
4.	decyzje stwierdzające nieważność decyzji organu I instancji oraz decyzje stwierdzające wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem prawa (art. 156 - 158 Kpa oraz art. 247 - 251 Op)	89
5.	decyzje o odmowie stwierdzenia nieważności decyzji (art. 158 § 1 Kpa oraz art. 248 § 3 Op)	21
6.	decyzje odmawiające uchylenia decyzji po wznowieniu postępowania (art. 151 Kpa oraz art. 245 Op)	2
7.	decyzje uchylające i rozstrzygające o istocie sprawy oraz decyzje stwierdzające wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem prawa wydane po wznowieniu postępowania(art. 151 Kpa oraz art. 245 Op)	10
8	decyzje umarzające postępowanie prowadzone w I instancji przez SKO (art. 105 § 1 Kpa oraz art. 208 Op)	-
9.	pozostałe	52

2. Liczba spraw administracyjnych pozostałych do załatwienia przez SKO na koniec roku objętego informacją - 193

CZĘŚĆ IV
ZAŁATWIANIE SPRAW Z ZAKRESU OPŁAT ZA UŻYTKOWANIE WIECZYSTE NIERUCHOMOŚCI GRUNTOWYCH

1. Liczba spraw z zakresu opłat za użytkowanie wieczyste załatwionych w roku objętym informacją ogółem - 118
w tym ugody - 44

2. Liczba wniesionych sprzeciwów od orzeczeń SKO - 5

3. Liczba spraw pozostałych do załatwienia przez SKO - 141

CZĘŚĆ V
SKARGI DO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO

1. Sprawy prowadzone przez Kolegium w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r.
Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn.zm.), dalej Ppsa:

Liczba spraw w roku objętym informacją ogółem - 184
w tym:

1.1. Liczba skarg na decyzje i postanowienia Kolegium skierowanych do WSA w roku objętym informacją, ogółem - 143
- wskaźnik "zaskarżalności" - 10,9%

1.2. Liczba skarg na bezczynność Kolegium skierowana do WSA w roku objętym informacją (ogółem) - 0

1.3. Liczba skarg uwzględnionych przez Kolegium we własnym zakresie w trybie art. 54 § 3 Ppsa (ogółem) - 16

1.4. Liczba skarg kasacyjnych na orzeczenia WSA (w tym zażaleń na postanowienia) skierowanych przez SKO w roku objętym informacją do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie (ogółem) - 10

1.5. Liczba innych spraw prowadzonych przez Kolegium w trybie określonym przepisami Ppsa, skierowanych do WSA (ogółem) - 15

2. Skargi na akty i czynności Kolegium rozpatrzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny prawomocnymi orzeczeniami w roku objętym informacją:

Liczba orzeczeń WSA w roku objętym informacją (ogółem) - 139
w tym:

Lp.	Rodzaj rozstrzygnięcia	Liczba spraw
1.	Skargi na decyzje i postanowienia rozpoznane przez Sąd w tym: uwzględnienie skarg - 24	139
2.	Skargi na bezczynność Kolegium rozpoznane przez Sąd w tym: uznające skargi za uzasadnione - 0	0

INFORMACJE DODATKOWE I WNIOSKI

1. Wnioski wynikające ze statystyki spraw

Łącznie ze sprawami, które pozostały z roku 2007 (221 spraw), Kolegium miało do rozpatrzenia 2.674 sprawy (więcej o 362 sprawy w porównaniu do roku 2007). Wzrost liczby spraw wynikał m.in. z tego, iż pod koniec roku 2008 napłynęła znaczna liczba odwołań w sprawach pomocy dla gospodarstw rolnych w celu złagodzenia skutków suszy oraz spraw z zakresu opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych. W roku 2008 wzrosła również liczba spraw z zakresu zagospodarowania przestrzennego.

Na koniec 2008 r. pozostało do załatwienia 334 sprawy (193 sprawy administracyjne i 141 spraw z zakresu opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych).

Wskaźnik skuteczności wniesionych do Kolegium środków zaskarżenia nadal utrzymywał się na wysokim poziomie (uwzględniono 60% odwołań i zażaleń).

W analizowanym okresie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi wniesiono 143 skargi na decyzje i postanowienia Kolegium (w roku 2007 - 142 skargi). Wskaźnik zaskarżalności (liczba wniesionych skarg na orzeczenia Kolegium w stosunku do ogólnej liczby wydanych przez Kolegium orzeczeń podlegających zaskarżeniu) wynosił 10,9%. Spośród rozpatrzonych przez WSA w Łodzi prawomocnymi wyrokami (postanowieniami) 139 skarg na decyzje (postanowienia) Kolegium Sąd uwzględnił 24 skargi (17%). Jedną z przyczyn uchylenia przez WSA decyzji Kolegium w sprawach świadczeń rodzinnych i zaliczki alimentacyjnej były wyroki Trybunału Konstytucyjnego orzekające o niezgodności z Konstytucją przepisów prawa, na podstawie których wydano zaskarżone decyzje. Niezależnie od różnic poglądów prawnych dotyczących interpretacji niejasnych przepisów, przyczyną uchyleń orzeczeń Kolegium (w większości wypadków wraz z orzeczeniami organów pierwszej instancji) było - w ocenie Sądu - niedostateczne wyjaśnienie okoliczności faktycznych oraz naruszenie przepisów postępowania przez organy pierwszoinstancyjne, mogące mieć wpływ na wynik sprawy. Zmusza to Kolegium do bardziej rygorystycznej oceny postępowań i orzeczeń organów pierwszej instancji.

W 2008 r. Kolegium wniosło 10 skarg kasacyjnych na wyroki WSA, które oczekują na rozpatrzenie. W tym samym okresie Naczelny Sąd Administracyjny oddalił 4 skargi kasacyjne wniesione przez Kolegium w roku 2007.

2. Przyczyny zaległości w rozpatrywaniu spraw oraz proponowane rozwiązania w tym zakresie

Termin załatwiania spraw przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Piotrkowie Trybunalskim z reguły nie przekracza dwóch miesięcy, z wyjątkiem spraw dotyczących aktualizacji opłat rocznych za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych rozpatrywanych na rozprawach (nierzadko w jednej sprawie przeprowadza się dwie lub więcej rozpraw) oraz spraw szczególnie złożonych. O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w ustawowym terminie Kolegium zawiadamia strony, podając przyczyny niedotrzymania terminu i wskazując nowy termin załatwienia sprawy, zgodnie z art. 36 Kodeksu postępowania administracyjnego i art. 140 Ordynacji podatkowej.

Przyczynami niedotrzymania ustawowych terminów załatwienia spraw są:

• zwiększony wpływ niektórych rodzajów spraw w pewnych okresach, np.: spraw dotyczących aktualizacji opłat rocznych za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych (koniec i początek roku), spraw z zakresu świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego (początek okresu świadczeniowego), zasiłków celowych w związku ze szkodami spowodowanymi przez suszę lub huragan (po wystąpieniu szkód),
• braki w materiale dowodowym pierwszej instancji i konieczność przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego i uzupełnienia dowodów i materiałów,
• konieczność zapewnienia stronom czynnego udziału w postępowaniu,
• problemy w doręczaniu pism i decyzji stronom,
• a także nadal zbyt mała obsada etatowych członków.

Z uwagi na konieczność prowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego w celu uzupełnienia dowodów i materiałów (akta spraw często są niekompletne) oraz ze względu na konieczność zapewnienia stronom czynnego udziału w postępowaniu uzasadniona byłaby zmiana przepisów Kpa przez ustalenie realnego terminu załatwienia sprawy. Załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić (jak w Ordynacji podatkowej) nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania wraz z aktami sprawy przez organ odwoławczy. Jeśli chodzi o sprawy wymagające przeprowadzenia rozprawy termin ten powinien być dłuższy (np. 4 miesiące). Obecny miesięczny termin załatwienia spraw jest nierealny z przyczyn wyżej wskazanych.

3. Działalność pozaorzecznicza Kolegium

W 2008 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Piotrkowie Trybunalskim odbyło trzy Zgromadzenia Ogólne (17 marca, 16 września i 17 grudnia), których tematyką było:

• zaopiniowanie kandydata na etatowego członka Kolegium,
• przyjęcie rocznej informacji o działalności Kolegium w 2007 r.,
• polityka bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych,
• sprawozdanie z konferencji nt. "Samorządowe Kolegia Odwoławcze w strukturze demokratycznego państwa" oraz Zgromadzeń KRSKO,
• interpretacja przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji programu pomocy dla rodzin rolniczych, w których gospodarstwach rolnych powstały szkody spowodowane przez suszę lub huragan w 2008 r.

Ponadto na każdym Zgromadzeniu omawiano bieżące problemy orzecznicze Kolegium oraz aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych w sprawach samorządowych.

W roku 2008, podobnie jak w latach ubiegłych, członkowie Kolegium podnosili swoje kwalifikacje uczestnicząc w szkoleniach z zakresu następującej tematyki:

• pomoc społeczna, świadczenia rodzinne i zaliczka alimentacyjna (3 osoby),
• prawo o ruchu drogowym, rejestracja pojazdów (1 osoba),
• zasiłki chorobowe, macierzyńskie i opiekuńcze (1osoba),
• uwarunkowań środowiskowych realizacji inwestycji (1 osoba),
• dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych pracowników (1 osoba),
• podatki i opłaty lokalne oraz postępowanie podatkowe (2 osoby),
• ochrona przyrody- zezwolenia na wycinkę drzew (1 osoba),
• budżet zadaniowy (2 osoby).

Ponadto 3 członków Kolegium uczestniczyło w konferencji naukowej nt. "Podatki lokalne w praktyce" organizowanej przez Wydział Prawa Uniwersytetu w Białymstoku oraz SKO i RIO w Białymstoku.

W roku 2008 Prezes Kolegium zorganizowała regionalną konferencję Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, na której omówiono następujące zagadnienia:

• podstawy skargi kasacyjnej - prof.dr hab. Roman Hauser, Wiceprezes NSA;
• administracyjna samokontrola decyzji zaskarżonych do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego - sędzia NSA Jacek Brolik;
• wpływ wyroków Trybunału Konstytucyjnego na orzecznictwo sądowe i administracyjne (zastępowanie niekonstytucyjnych przepisów wyrokami Trybunału) na przykładzie spraw z zakresu świadczeń rodzinnych i zaliczki alimentacyjnej - sędzia NSA Tomasz Zbrojewski, Prezes WSA w Łodzi.

W konferencji tej uczestniczyli wszyscy członkowie naszego Kolegium oraz Prezesi i członkowie SKO w Łodzi, Sieradzu, Skierniewicach i Częstochowie.

W minionym okresie Prezes Kolegium aktywnie uczestniczyła w pracach Zarządu oraz Zgromadzeniach Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych. W dniu 17 kwietnia 2008 r. została wybrana na Wiceprzewodniczącą Zarządu KRSKO, pełniącą jednocześnie funkcję Wiceprzewodniczącej KRSKO.

Piotrków Trybunalski, marzec 2009 r.

Prezes
Samorządowego Kolegium Odwoławczego
w Piotrkowie Trybunalskim
Zofia Pabich