Informacja

o działalności Samorządowego Kolegium Odwoławczego

w Piotrkowie Trybunalskim w 2000 roku

 

Zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz. U. Nr 122, poz. 593 z późn. zm.) przedkładam roczną informację o działalności Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2000 roku.

 

1. Zagadnienia ogólne

 

Kolegium działa na podstawie ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz. U. Nr 122, poz. 593 ze zm.) oraz regulaminu organizacyjnego. Uchwalony przez Zgromadzenie Ogólne Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim w dniu 22 marca 2000 r. nowy regulamin organizacyjny uwzględnia zmiany wynikające z ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy o samorządowych kolegiach odwoławczych.

 

Kolegium jest organem wyższego stopnia, w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego i Ordynacji podatkowej, wobec organów jednostek samorządu terytorialnego we wszystkich indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Mimo istniejących w kraju sporów kompetencyjnych między samorządowymi kolegiami odwoławczymi a wojewodami, oraz wyroku NSA OZ w Łodzi z dnia 7 grudnia 1999 r., sygn. akt: II S.A./Łd 1153/99 stwierdzającego nieważność decyzji naszego Kolegium z powodu naruszenia przepisów o właściwości, konsekwentnie staliśmy na stanowisku, iż Kolegium jest organem właściwym także w sprawach z zakresu administracji rządowej, o ile wyraźny przepis nie wyklucza tej właściwości. Stanowisko to znalazło w pełni potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego sygn. akt III RN 52/00 z dnia 17 listopada 2000 r.

 

W roku 2000 Kolegium orzekało najczęściej w sprawach z zakresu: podatków i opłat lokalnych, pomocy społecznej, ustalania warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, opłat za użytkowanie wieczyste gruntów, gospodarki nieruchomościami komunalnymi, dodatków mieszkaniowych, spraw obywatelskich, rejestracji pojazdów, Prawa wodnego, ochrony środowiska, dróg publicznych, zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. W sprawach tych Kolegium w szczególności rozpoznawało odwołania od decyzji, zażalenia na postanowienia , żądania wznowienia postępowania lub stwierdzenia nieważności decyzji wydawanych w pierwszej instancji przez organy jednostek samorządu terytorialnego. Poza sprawami rozstrzyganymi w drodze decyzji administracyjnych Kolegium rozstrzygało, na podstawie szczególnego umocowania w ustawie o gospodarce nieruchomościami, spory z wniosków użytkowników wieczystych o wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.

 

Właściwość miejscowa Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO) w Piotrkowie Trybunalskim w roku 2000 nie uległa zmianie. Zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 lutego 1999 r. w sprawie obszarów właściwości samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz. U. Nr 13, poz. 115) SKO w Piotrkowie Tryb. obejmuje powiaty: bełchatowski, opoczyński, piotrkowski, radomszczański, tomaszowski oraz miasto na prawach powiatu - Piotrków Trybunalski.

 

W roku 2000 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Piotrkowie Trybunalskim odbyło dwa Zgromadzenia Ogólne. Przedmiotem Zgromadzenia w dniu 22 marca 2000 r. było m.in.: przyjęcie informacji o działalności Kolegium w 1999 r., uchwalenie regulaminu organizacyjnego Kolegium, wybór komisji dyscyplinarnej, wyrażenie opinii o kandydacie na etatowego członka Kolegium. Na kolejnym Zgromadzeniu w dniu 18 grudnia 2000 r. podjęto uchwałę w sprawie liczby członków Kolegium oraz rozpatrzono wniosek składu orzekającego o wystąpienie do Naczelnego Sądu Administracyjnego z pytaniem prawnym, od odpowiedzi na które zależy rozstrzygnięcie sprawy dotyczącej podatku od nieruchomości. Kolegium w pełnym składzie podjęło w tym zakresie uchwałę zawierającą pytanie prawne następującej treści:

"Czy grunty zajęte pod bocznicę kolejową, wraz ze znajdującymi się tam budowlami, należące do podmiotu nie świadczącego usług w zakresie publicznego transportu kolejowego, podlegają zwolnieniu z podatku od nieruchomości na podstawie przepisu art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 9, poz. 31 z późn. zm.), w sytuacji gdy leży ona w ciągu linii kolejowej (jest jej odcinkiem) i wykorzystywana jest tylko przez PKP, a owo korzystanie wynika jedynie z umowy bocznicowej łączącej tego przewoźnika z podatnikiem?".

 

Kolegium jest państwową jednostka budżetową, realizującą swoje wydatki na podstawie planu finansowego. Określony w ustawie budżetowej na rok 2000 plan wydatków SKO w Piotrkowie Tryb. wynosił 111 % wydatków wykonanych w 1999 r. Plan ten został zwiększony z rezerwy celowej przeznaczonej na podwyżkę wynagrodzeń oraz nowe zadania samorządowych kolegiów odwoławczych. Dodatkowe środki przeznaczone były - zgodnie z decyzją Ministra Finansów - na sfinansowanie wynagrodzeń (z pochodnymi) etatowego członka kolegium powołanego z dniem 17 kwietnia 2000 r. i pracownika biura zatrudnionego w ramach dodatkowego etatu przyznanego z dniem 1 października 2000 r., a także na uzupełnienie wydatków bieżących i inwestycyjnych Kolegium. Wydatki Kolegium zostały wykonane zgodnie z planem, z wyjątkiem zablokowanej kwoty oszczędności w wydatkach na ubezpieczenie społeczne, pochodzącej z rezerwy celowej.

 

Szczegółowe sprawozdanie finansowe z wykonania budżetu za rok 2000 zostało przedłożone Ministrowi Finansów oraz Najwyższej Izbie Kontroli.

 

 

 

 

 

 

1. Obsada kadrowa Kolegium

 

1. Członkowie Kolegium:

 

Członkostwo kolegium ma charakter etatowy lub pozaetatowy.

 

Uchwałą Zgromadzenia Ogólnego z dnia 18 grudnia 2000 r. została zmniejszona normatywna liczba członków SKO w Piotrkowie Trybunalskim z 30 do 20 członków. Zmiany te wynikały z mniejszej niż planowano faktycznej obsady pozaetatowych członków Kolegium. Wysokie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe etatowych członków, których liczba zwiększyła się o 1 etat, pozwoliły bowiem na przygotowywanie przez nich większości spraw wpływających do Kolegium.

 

Faktyczna obsada Kolegium na dzień 31 grudnia 2000 r. wynosiła 19 członków, w tym 7 etatowych (z prezesem i wiceprezesem) i 12 pozaetatowych.

 

2. Biuro Kolegium:

 

Zatrudnienie w biurze Kolegium na koniec 2000 r. zwiększyło się o 1 etat i wynosiło 7 osób, w tym: kierownik biura (prowadzący m.in. sprawy zamówień publicznych, sprawy organizacyjne i kadrowe Kolegium), główny księgowy, 1 starszy inspektor, 3 inspektorów i 1 referent.

 

1. Lokal i wyposażenie Kolegium

 

Siedziba SKO w Piotrkowie Trybunalskim w roku 2000 nie zmieniła się i nadal mieści się w budynku przy ul. Słowackiego 19. Oprócz siedziby Kolegium w budynku tym znajduje się siedziba Straży Miejskiej oraz Wydziału Zarządzania Kryzysowego, Ochrony Ludności i Spraw Obronnych Urzędu Miejskiego. Budynek jest własnością komunalną i pozostaje w zarządzie Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Zgodnie z umową najmu Kolegium zajmuje lokal o łącznej powierzchni użytkowej 241,86 m² (z korytarzami wspólnymi z innymi użytkownikami budynku). W ramach zajmowanej powierzchni udało się wygospodarować i urządzić w minionym roku salę rozpraw, zapewniającą właściwe warunki do przeprowadzania rozpraw administracyjnych.

 

W roku 2000 wykonano (za zgodą właściciela budynku) remont klatki schodowej i korytarzy oraz pomalowano część pokoi biurowych. W ten sposób poprawiły się warunki bezpieczeństwa i higieny pracy oraz estetyka zajmowanych pomieszczeń.

 

Wykonano też aktualną informację wizualną dla interesantów o rozmieszczeniu poszczególnych stanowisk pracy w budynku.

 

Nadal nie rozwiązanym problemem jest konieczność wymiany instalacji wodno - kanalizacyjnej. Stan techniczny tej instalacji jest przyczyną licznych i dotkliwych w skutkach awarii. Prowadzone w tej sprawie rozmowy i uzgodnienia z władzami miasta pozwalają oczekiwać, iż prace te zostaną wykonane w roku 2001.

IV. Statystyka spraw

 

A. Liczba spraw ujętych w ewidencji ogółem w 2000 r. - 1.700

w tym:

- spraw pozostałych z 1999 r. - 127

- wpływ spraw w 2000 r. - 1.573

 

B. Rodzaje spraw ujętych w ewidencji w 2000 r.:

1. Liczba spraw administracyjnych - 1.344

w tym z zakresu:

a/ podatków i opłat lokalnych oraz zobowiązań

podatkowych - 331

b/ zagospodarowania przestrzennego - 116

c/ pomocy społecznej - 485

d/ spraw lokalowych i dodatków mieszkaniowych - 58

e/ gospodarki nieruchomościami - 93

f/ ochrony środowiska - 30

g/ zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych - 19

h/ innych, pozostałych - 212

 

2. Liczba spraw z zakresu aktualizacji opłat za użytkowanie

wieczyste

- 82

3. Sprawy nie podlegające rozstrzyganiu w trybie decyzji

lub postanowień, w tym skargi i wnioski rozpatrywane

w trybie K.p.a. - 274

 

 

C. Liczba rozstrzygnięć administracyjnych Kolegium

 

1. Liczba spraw rozstrzygniętych ogółem w 2000 r. - 1.537

 

1. Liczba spraw pozostałych do rozstrzygnięcia na koniec roku - 91

 

3. Sposób rozstrzygnięcia:

 

1) sprawy rozstrzygnięte merytorycznie w formie decyzji

i postanowień (tzn. w sposób pozwalający na ocenę

prawidłowości orzeczenia organu I instancji) ogółem: - 945

w tym:

 

a) pozytywnie oceniające rozstrzygnięcia organu I instancji,

tj. decyzje utrzymujące w mocy zaskarżone decyzje

(art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a.), decyzje odmawiające

stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznych

(art. 156 § 1 K.p.a.) - 339

b) negatywnie oceniające orzeczenia organu I instancji,

tj. decyzje wydane w trybie art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a.

(zmieniające decyzje organu I instancji oraz uchylające

decyzje organu I instancji i umarzające postępowanie) - 97

c) decyzje stwierdzające nieważność decyzji organu

I instancji (art. 156 § 1) oraz decyzje stwierdzające

wydanie decyzji przez organ I instancji z naruszeniem

prawa (art. 156 § 2 i art. 158 § 2 K.p.a.) - 20

d) decyzje uchylające decyzje organu I instancji

i przekazujące sprawy do ponownego rozpatrzenia

(art. 138 § 2 K.p.a.) - 489

 

2) Sprawy rozstrzygnięte w inny sposób, w tym. m.in.

stwierdzenie niedopuszczalności odwołania

oraz uchybienia terminu do wniesienia odwołania,

zawieszenie postępowania, umorzenie postępowania

odwoławczego, odmowa wznowienia postępowania

(art. 149 § 3 K.p.a.) i odmowa wszczęcia postępowania

w sprawie nieważności decyzji (art. 157 § 3 K.p.a.) - 564

 

3) Postanowienia wydane w wyniku rozpatrzenia zażaleń na

bezczynność organu - ogółem: - 28

 

- w tym uznające zażalenia za uzasadnione - 14

 

 

D. Liczba orzeczeń w sprawie opłat za użytkowanie wieczyste: - 67

 

1. Sposób załatwienia wniosków:

a) oddalenie wniosku - 16

b) ustalenie wypowiedzenia za uzasadnione

w mniejszej wysokości i ustalenie opłaty - 8

c) ugoda - 34

d) stwierdzenie uchybienia terminu do złożenia wniosku - 0

e) umorzenie postępowania - 3

f) stwierdzenie bezpodstawności (nieskuteczności)

wypowiedzenia - 5

g) w inny sposób - 1

 

2. Liczba wniesionych sprzeciwów od orzeczeń Kolegium - 1

 

 

 

 

 

E. Liczba decyzji i postanowień Kolegium zaskarżonych w 2000 r.

do Naczelnego Sądu Administracyjnego (skargi przekazane

przez Sąd do Kolegium) - ogółem: - 109

- wskaźnik zaskarżalności w stosunku do ogólnej liczby podjętych

rozstrzygnięć Kolegium podlegających zaskarżeniu - 7,22 %

 

 

F. Liczba skarg uwzględnionych przez Kolegium we własnym

zakresie w trybie art. 38 ust. 2 ustawy o NSA - ogółem: - 4

 

 

 

G. Liczba skarg rozpoznanych w 2000 r. przez Naczelny Sąd

Administracyjny ogółem: - 67

Sposób załatwienia skarg przez NSA:

a) odrzucenie skargi - 22

b) oddalenie skargi - 29

c) uchylenie decyzji lub postanowienia - 3 (4,4%)

d) stwierdzenie nieważności decyzji lub postanowienia - 0

e) stwierdzenie niezgodności z prawem decyzji lub postanowienia- 0

f) umorzenie postępowania - 13

 

Uchylone przez Sąd decyzje Kolegium dotyczyły:

- nadpłaty podatku od nieruchomości,

- odmowy ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu,

- odmowy przyznania zasiłku stałego z tytułu opieki nad dzieckiem.

 

Prezes NSA, na wniosek Kolegium, wniósł do Sądu Najwyższego rewizję nadzwyczajną od wyroku Sądu uchylającego decyzję Kolegium w sprawie nadpłaty podatku od nieruchomości. Rewizja oczekuje na rozpatrzenie.

 

V. Wnioski wynikające ze statystyki spraw

 

Analiza statystyki spraw pozwala na sformułowanie następujących wniosków:

• Porównując do roku 1999, kiedy to liczba spraw wzrosła o 50 %, w roku 2000 wpływ spraw do Kolegium utrzymał się na tym samym poziomie. Łącznie do Kolegium wpłynęło 1.573 nowych sprawy. Przeciętny miesięczny wpływ spraw do Kolegium wynosił więc 131 spraw.

Najwięcej spraw wpłynęło z zakresu pomocy społecznej (485), oraz podatków i opłat lokalnych (331). W porównaniu z rokiem 1999, liczba spraw, jakie wpłynęły do Kolegium z zakresu pomocy społecznej wzrosła o 21 %, zaś spraw z zakresu podatków i opłat lokalnych o 24 %. Zmniejszył się natomiast, w porównaniu z rokiem 1999, wpływ spraw z zakresu zagospodarowania przestrzennego oraz spraw z zakresu aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste.

• Na poziomie roku 1999 utrzymywał się również wskaźnik skuteczności wnoszonych środków zaskarżenia orzeczeń pierwszoinstancyjnych. Wskaźnik skuteczności odwołań w roku 2000 był nadal wysoki i wynosił 64 %. Oznacza to, że średnio na 100 rozpatrzonych przez Kolegium odwołań od decyzji organów I instancji, 64 decyzje były uchylone, najczęściej ze względu na stwierdzone naruszenia przepisów postępowania rzutujące na wynik sprawy.

 

• W roku 2000, podobnie jak w latach ubiegłych, udało się utrzymać jednolitość i wysoki poziom orzecznictwa Kolegium. Spośród rozpatrzonych w tym okresie 67 skarg na decyzje Kolegium, NSA uchylił tylko 3 decyzje Kolegium. W stosunku do jednego z wyroków uchylających decyzję Kolegium - jak już powiedziano wcześniej - Prezes NSA wniósł rewizję nadzwyczajną do Sądu Najwyższego.

 

VI. Działalność pozaorzecznicza Kolegium

 

W roku 2000, podobnie jak w latach wcześniejszych, Kolegium na bieżąco służyło pomocą pracownikom urzędów miast i gmin oraz starostw powiatowych z terenu objętego właściwością Kolegium, wyjaśniając wątpliwości interpretacyjne na tle załatwianych spraw.

 

W czerwcu 2000 r. Kolegium zorganizowało regionalne seminarium z udziałem sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym uczestniczyli prezesi i członkowie Samorządowych Kolegiów Odwoławczych z Łodzi, Piotrkowa Trybunalskiego, Sieradza i Skierniewic. Tematyka seminarium obejmowała zagadnienia z zakresu pomocy społecznej.

 

Natomiast w grudniu 2000 r. Kolegium zorganizowało regionalne seminarium dla głównych księgowych i kierowników biur z udziałem prezesów kolegiów. Seminarium to poświęcone było omówieniu i wymianie doświadczeń w zakresie spraw organizacyjnych (w tym zmian w regulaminach kolegiów), zamówień publicznych, ustawy o finansach publicznych, spraw księgowych, a także wyników kontroli NIK.

 

Ponadto prezes i wiceprezes oraz etatowi członkowie Kolegium uczestniczyli w regionalnej konferencji z udziałem sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, której organizatorem było Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi.

 

W roku 2000 prezes Kolegium nadal aktywnie uczestniczyła w pracach Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych. W wyborach nowych organów Krajowej Reprezentacji Samorządowych Kolegiów Odwoławczych przeprowadzonych w październiku 2000 roku Zgromadzenie KRSKO powierzyło prezes Kolegium w Piotrkowie Tryb. funkcję przewodniczącej Komisji Legislacyjnej, a zarazem członka Zarządu.

 

 

 

 

 

1. Uwagi końcowe

 

W roku 2000 minęło 10 lat pracy samorządowych kolegiów odwoławczych. Ocena dotychczasowego ich dorobku pozwala na stwierdzenie, iż samorządowe kolegia odwoławcze odgrywają bardzo istotną rolę w strukturze organów administracji publicznej. Poziom ich orzecznictwa jest wysoki i wyróżnia się na tle innych organów, o czym świadczy niewielki wskaźnik zaskarżalności oraz skuteczności skarg do NSA na orzeczenia kolegiów.

W przypadku SKO w Piotrkowie Trybunalskim na 1509 wydanych w 2000 r. orzeczeń podlegających zaskarżeniu do NSA wniesiono tylko 109 skarg (7 %). Jeszcze niższy jest wskaźnik skuteczności rozpoznanych przez NSA w 2000 r. skarg i wynosi zaledwie 4 % (uchylono 3 decyzje Kolegium). Osiągnięcie wysokiego poziomu orzecznictwa Kolegium było możliwe dzięki wysokim kwalifikacjom i doświadczeniu członków Kolegium.

 

W roku 2000 Kolegium włączyło się w dyskusję i prace legislacyjne nad nowym modelem sądownictwa administracyjnego. W pracach tych nie można bowiem pominąć dotychczasowego dorobku kolegiów. Szczególną rolę w tym zakresie spełnia Krajowa Reprezentacja Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, w pracach której aktywnie uczestniczy prezes Kolegium.

 

 

Przedstawiając niniejszą informację chciałabym serdecznie podziękować członkom Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Piotrkowie Trybunalskim, którzy poza zwykłymi obowiązkami orzeczniczymi opracowali dalszą część informacji, przedstawiając w niej wybrane problemy z orzecznictwa Kolegium. Ta część informacji została opracowana głównie z myślą o pracownikach urzędów miast i gmin oraz starostw powiatowych.

 

Piotrków Trybunalski, luty 2001 rok.

 

 

P r e z e s

Samorządowego Kolegium Odwoławczego

w Piotrkowie Trybunalskim

 

mgr Zofia Pabich